«Ես ումի՞ ց եմ պակաս»
Սյունիքի մարզի Սալվարդ համայնքում է ապրում Գոհար Մարտիրոսյանը: Նա հիսուներկու
տարեկան է, առաջին կարգի հաշմանդամ: Գոհարն ի ծնե շատ գեր է ուտեսողության
հետ
կապված
խնդիրներ
ունի:
Ծնողները
ցանկացել
են
հիվանդանոցում
թողնել
նորածնին,
բայց
չէին
կարողացել՝
խիղճները
տանջել
է:
Գոհարը
հաճախել
է
Սալվարդի
8-ամյա
դպրոցը
և
ստացել թերի կրթություն: Բոլոր
աշակերտները
հոգատար
էին
նրա
նկատմամբ՝
օգնում
էին
կարդալ,
գրել
ու
ամենակարևորը`
չէին
առանձնացնում
իրենցից:
Երբ
ուներ
ընտանիք,
նա
իրեն
կարծես
լիարժեք
էր,
չէր
մտածում
հետագայի
մասին:
Իր
վիճակը
կարծես
դեռ
քիչ
էր,
երբ
կրկին
ստացավ
ուժգին
հարված՝
դաժան
մահը
խլեց
ջահել
մոր
կյանքը:
Ծանր
ու
անբուժելի
հիվանդությունից
հետո
մահացավ
մայրը:
Գոհարն
անդադար
լացում
ու
չէր
հանգստանում:
Տան
հոգսերն
ընկան
Գոհարի
ու
նրա
հոր
վրա:
Հայրն
էլ
էր
վատառողջ:
Գոհարը
ստանձնեց
տանտիրուհու
պարտականությունը,
իսկ
հայրը՝
դրսի
գործերը:
Այդպես
ապրեցին
երկար
տարիներ:
Մի
օր
էլ
չարաբաստիկ
մահը
խլեց
հոր
կյանքը:
Գոհարն
արդեն
քառասունութ
տարեկան
էր,
զգաց
որ
արդեն
հայտնվել
է
անելանելի
վիճակում:
Ինքն
իրեն
հույս
էր
տալիս,
որ
կարող
է
ապրել առանց ծնողների: Նա արդեն որբ էր: Գոհարն ունի երկու եղբայր և երկու քույր, բայց երբևիցե չի դժգոհել նրանցից, միշտ ասում է, որ հազիվ են կարողանում ապրել իրենց
ընտանիքներով
և
չի ցանկանում ավելորդ բեռ լինել նրանց համար: Մեծ եղբայրը հիվանդ է, չի կարողանում տեսակցել քրոջը, փոքր եղբայրը գտնվում է արտերկրում: Վեց ամիսը մեկ անգամ քույրերն են գալիս մաքրում, լվանում և թողնում էլի միայնակ ու գնում: Երեք եղբայր ուներ, մեկը Սպիտակի երկրաշարժի ժամանակ ողջ ընտանիքով մնաց փլատակների տակ: Շատ էր հպարտանում եղբորով՝ խոստացել էր քրոջը, որ ծնողների մահից հետո կտեղափոխի իր բնակարան ու միասին կապրեն, բայց այս անգամ էլ բախտը երես թեքեց ու չերջանկացրեց Գոհարին: Ապրում
է
չնչին
թոշակով
և
նպաստով,
ոչ
մի
անգամ
չի
տրտնջում:
Փոքրիկ
զրույց
ունեցա
Գոհարի
հետ.
- Ինչո՞ւ որևէ անգամ չես դիմել ինչ- որ կազմակերպության, որպեսզի աջակցեն քեզ:
- Շատ անգամ եմ դիմել տարբեր կազմակերպությունների, բայց ոչ ոքից օգնություն չեմ ստացել ու հետո ավելացրեց. « Եղունգ ունես, գլուխդ քորի » :
- Բավականացնու՞մ է ստացածդգումարը
քեզ:
- Որ չբավարարի, ով պիտի ձեռք մեկնի: Փորձում եմ ես ինձ լիարժեք մարդուց չտարանջատել, ինչո՞վ եմ պակաս
նրանցից:
Մեր
հարևանն
ամուսին,
երեխաներ
ունի,
բայցամեն
անգամ
ակնարկում
է,
որ
ես
իրենցից
լավ
եմ
ապրում:
Գոհարն այս վիճակով մի անգամ տաքսի է վարձել և հասել նախագահի նստավայր, որպեսզի իրեն հուզող հարցի լուծումը ստանա, բայց «քոռ ու փոշման» հետ է վերադարձել, որ այդ տնտեսած երեսուն հազար դրամով մեկ ամիս էլ «յոլա» կգնար: Դիմել էր նախագահին մեկ սենյականոց բնակարանի ակնկալիքով, քանի որ իր տունը, ճիշտ է, շատ մեծ է, բայց չունի ոչ մի կոմունալ հարմարություն: Ջրի ծորակը
գտնվում
է
շենքից
դուրս,
մի
բաժակ
ջրի
համար
նա
պետք
է
անընդհատ
դուրս
ու
ներս
անի:
Նամակը հանձնել է և ուրախ- ուրախ վերադարձել գյուղ, բայց այդպես էլ չի ստացել իրեն հուզող հարցի լուծումը: Տխուր տրտնջացել է.
- Արևը երբեք չի ջերմացնի ինձ: Ես ինքս պետք է կարողանամ ջերմացնել ինձ:
Հիմա թույլ է և՛ ոտքերը, և՛ տեսողությունը, բայց տան բոլոր գործերն ինքն է կատարում, միայն շոշափելու օգնությամբ: Տունն է մաքրում, ճաշ պատրաստում և ամեն անգամ ակնարկում. «Ես ումի՞ ց եմ պակաս»:Ինքն իրեն լիարժեք է համարում, միայն դժգոհում է կառավարության հատկացրած թոշակի
ու
նպաստի
չափից:
Վճարում է որոշ կոմունալ ծառայությունների համար, մնացած
չնչին
գումարով
գոյատեւում
մինչև
մյուս
ամիս:
Փայտ
չի
կարողանում
գնել,
որ
սենյակը
ջեռուցի:
Մի
անգամ
փորձել
է
էլեկտրական
սալիկով
տաքացնել
սենյակը,
հրդեհ
էր
բռնկվել:
Հոտից
էր
զգացել,
որ
հրդեհ
է
և
հարևաններին
օգնության
կանչել:
Հիմա
էլ
վախենում
է
էլեկտրական
սալիկից:
Վախենում
է
հիվանդանալուց
և
անկողին
ընկնելուց,
որ
ավելորդ
բեռ
կլինի
քույրերի
ու
եղբայրների
համար,
դրա
համար
ամեն
անգամ Աստծուց «անմահական մահ » է խնդրում.
«Քնեմ
ու
չարթնանամ»:
ՈՒ
սկսում
եմ
խորհել,
որ
մարդ
ինչքան
ուժ
ու
եռանդ
ունի,
որ
չի
հուսալքվում
և
ձգտում
է
լավին
ու
բարուն:
Մտածում
եմ
ի՞նչն
է
խոսում
այդ
էակի
մեջ,
որ
ոչ
մի
անգամ
չի
ակնարկել
մահվան
մասին,
այսինքն
ասեր.
«Երանի
ծնված
չլինեի»
կամ
«Երանի
մեռնեի,
իմ
ապրելն
ո՞ւմ
է
պետք
» :
Հաճախակի ինքն իրեն կրկնում է .
- Ինձ ինչքան կյանք է պարգևած,այնքան էլ կապրեմ:
Փորձենք օգնել և աջակցել սահմանափակկարողություններով մարդկանց: Մեր մի փոքրիկ օգնությունը նրանց կդարձնի ավելի երջանիկ ու կզգան, որ իրենք էլ են արժանանում
հասարակության
ուշադրությանը:
Մեր
հոգատարությունը կջերմացնի նրանց ցուրտ ու սառը սրտները: